Հավատարմություն

 Մեկնում է Տ. Գևորգ եպս Սարոյանը 

Ճշմարտախոսություն 

Մեկնում է Տ. Գևորգ եպս Սարոյանը

Երբևէ մտածե՞լ ենք՝ ինչո՛ւ է նա` փողոցում կուչ եկած այդ կիսամերկ ծերուկը, այդտեղ անցկացնում իր օրը: Հարյուր դրամ նվիրելով` մեր առաքելությունը նրա կյանքում արդյոք ավարտվե՞ց: Ո՞վ, եթե ոչ մենք, պետք է մեզ աղերսանքով նայող մարդուն ավելին ընծայենք, քան ինքը խնդրում է: Ի՞նչ ունենք դրամից բացի, որ կարող ենք նվիրել նրան` թեկուզ փոքր-ինչ էլ ինքներս մեզ նեղություն պատճառելով: Իհարկե ժամանակ և հոգու ջերմություն: Չէ՞ որ Աստված Հավիտենությունից պոկել և մեզ` մարդկանցս է նվիրել ժամանակի մի երկար ու չընդհատվող շղթա: Այդ խորհրդավոր ու հրաշալի շղթայից մեկ օղակ ինչո՞ւ չտանք նրան, ում համար երբեք ոչ ոք ժամանակ չի ունենում: Նրա համար անտեսված լինելը այնքան սովորական է դարձել, որ երբ մոտենաս և գումարից բացի մեկ այլ օգնություն առաջարկես, գուցե վախենա` կարծելով` ուզում ես վնասել իրեն: Հոգատարություն պարտադրել թերևս պետք չէ, բայց առաջարկելը` պարտադիր է: Շտապում ենք չէ՞, շատ գործեր ունենք: Իսկ ի՞նչ կլիներ, եթե Աստված էլ մեզնից խնայեր հոգատարության իր ժամերը: Այն, ինչ ունենք, պարգև է Տիրոջից: Նոր բան չեմ ասում, և այս արևի տակ որևէ նոր բան էլ չկա ասելու: Եվ այդ ընծաների մի մասը վերադարձնել Աստծուն` ոչ թե մեծ մի բան է, այլ յուրաքանչյուրի պարտականությունը: Ինչ խոսք՝ նեղյալները շատ են, և մենք բոլորին նկատել կամ էլ օգնել չենք կարող: Բայց կարող ենք պահել «մեր բաժին երկինքը» և ոչ թե մեր բաժին երկնքի կեսը կամ դրանից էլ քիչ: Անենք այնքան, որքան առավելագույնս կպատի մեր ուժը:

Նրա՛ ընկերն ենք մենք, ում գահավիժելուց ոչ թե պետք է կանգնենք գլխավերևում ու կարծիքներ հայտնենք ընկնելու պատճառների ու հետևանքների մասին, այլ ձեռք մեկնենք` անգամ եթե նրա անկման ուժը կարող է կորացնել մեր մեջքը կամ ծալել մեր ծնկները:

Ես այսօր էլ չեմ մոռանում այն ծերուկին, որին տեսա տարիներ առաջ. մտավ ճաշարան, որտեղ ես ընթրում էի, և խոհարարից ուտելու բան խնդրեց: Նա երևի հաճախ էր այդպես վարվում` գումար չունենալով պատճառով, իսկ  աշխատակցուհին բարկացավ և փորձեց նրան դուրս հրավիրել: Համառությունը ծերուկին ուղեկցեց դեպի սրահի խորքը, սեղաններից մեկի մոտ նստեց և հրաշքի էր սպասում: Ես շարունակում էի ընթրել, իսկ նա նայում էր. քաղցած մարդը, ում նույնպես, ինչպես ինձ և յուրաքանչյուրին, արարել է մեր Տերը: Եվ եթե ե՛ս չեմ նրա փոխարեն քաղցած ու ցնցոտիավոր, դա իմ արժանիքը չէ, այլ Նրա բարի կամքը, որ ստեղծել է ինձ այնպիսին, ինչպիսին ե՛մ: Այդ պահին մտածում էի` ահա, Քրիստոս է նայում ինձ. հիշեցի ավետարանական հատվածը` «Քաղցած էի և ինձ ուտելիք տվիք»:

Այնուհետև վեր կացա, վճարեցի ընթրիքիս գումարը և… դուրս եկա ճաշարանից:

...Ո՞ւմ էր հարկավոր սուրբգրային այդ տեղիի իմացությունս, եթե ես կյանքի չկոչեցի այն: Ցայսօր այդ մարդու աչքերով ինձ է նայում Քրիստոս, ում քաղցած թողեցի ճաշարանում` բազմատեսակ ուտեստների հարևանությամբ…

Այն դրամը, որով պետք է նրա համար որևէ ուտելիք գնած լինեի, ոզնու նման երկար ժամանակ գլորվում էր խղճիս տափաստանում:

Մաքուր խղճից ավելի մեծ հարստություն մարդը չի կարող ունենալ: Միջոցներ, ժամանակ ու ջանքեր, ինչ խոսք, անսահմանորեն ներդնել չենք կարող: Բայց Աստծուց ստացած մեր պարգևներից առավելագո՛ւյնը պետք է վերադարձնենք Տիրոջը, որին փառք Իր բոլոր բարիքների համար:

Տերը թող օգնի, որ բոլորս զգանք հանդարտ խղճով ապրելու բերկրանքը:

Տ.Եղիշե քհն. Նուրիջանյան

Վերին Արտաշատի Սբ Աստվածածին եկեղեցու հոգևոր հովիվ

Աստված Իր սիրով սովորեցնում է մեզ ճանաչել Իրեն:

Այս մասին գրում է նաև Հովհաննես առաքյալը․ «Սիրենք միմյանց, քանի որ սերն Աստծուց է, և ամեն ոք, ով սիրում է, Աստծուց է ծնված և ճանաչում է Աստծուն։ Իսկ նա, ով չի սիրում, չի ճանաչում Աստծուն, քանի որ Աստված սեր է» (Ա Հովհ․ 4։7-8)։

Սերը սահմանափակ չէ, այն տարբեր դիմագծեր ունի մեր կյանքում, սակայն սուրբ սիրո դրսևորումը, որ իր մեջ բացառում է չարությունը, պետք է կենսահաստատ մնա: Երբ քո հոգում ունենում ես սերը, սիրում ես մերձավորիդ, ապա Տերը բնակվում է այնտեղ, որտեղ դու կաս: Հավատի ու հույսի շղթան գլխավորում է սերը։ Սերը քրիստոնեական առաքինություններից մեծագույնն է: Եվ պատահական չէ, որ Վարդան Այգեկցին սիրո մասին իր խրատում գրում է. «Որդյակնե՛ր, այսուհետև ձեր մեջ սե՛րն ընդունեք, որովհետև սերն Աստծո անունն ու գործն է, քանի որ Նա սիրո պատճառով Իր անձը մահվան մատնեց մեզ համար և նույն սերն էլ հրամայեց մեր մեջ պահել խոնարհությամբ ու առանց նենգության»: Արդարև, բոլոր բարի գործերը Բարձրյալին են հասնում սիրո հաստատուն ներկայության միջոցով, քանզի Քրիստոս ասում է. «Սիրեցե՛ք միմյանց»: Ամեն ինչ սկսվում է սիրուց, որովհետև հենց նրա մեջ են  ամփոփված այն արժեքները, որ մարդ պետք է կրի ամբողջ կյանքի ընթացքում։

Նախ և առաջ քրիստոնյան պետք է սիրի Աստծո ստեղծած աշխարհն ու իրեն շրջապատող մարդկանց։ Մարդասիրությունը չափազանց կարևոր է, հատկապես երբ սիրում ես չդատելով, քանզի միակ դատավորը Բարձրյալն է։ Աստված մեզ սիրում է ոչ թե նրա համար, որ մենք բարի ենք, օրինապահ կամ առաքինի, այլ̀ հենց այնպես, պարզապես սիրում է: Սերը հենց դա է, որ կա. հենց այնպես, առանց պատճառի, այլ ոչ թե ի պատասխան դիմացինի սիրո: Սերը ինչ-որ բանի հետևանք չէ, այն ամեն ինչի իմաստն է…

Սիրո անմնացորդ նվիրումից, հավատարմությունից, վստահությունից, քնքշությունից, ապահովությունից բացի կա մեկ այլ՝ շատ ավելի կարևոր հատկանիշ, որով սերն առանձնանում է․ սերը զոհաբերվող է։

Աստվածաշունչը մեզ սովորեցնում է, որ «․․․Աստված այնքան սիրեց աշխարհը, որ մինչև իսկ Իր միածին Որդուն տվեց, որպեսզի ով Նրան հավատում է, չկորչի, այլ ընդունի հավիտենական կյանքը» (Հովհ․ 3։16)։ Քրիստոս այնքան սիրեց եկեղեցին՝ ժողովրդին, մարդկությանը, որ Իր կյանքը զոհաբերեց՝ հանուն նույն այդ մարդկության փրկության։ Եվ ուրեմն քրիստոնեական ընկալման համաձայն` կատարյալ սերն առանց զոհաբերության չի կարող լինել։ Քրիստոս Ինքն էլ ուսուցանում և ասում է․  «Ավելի մեծ սեր ոչ ոք չունի, քան այն, որ մեկն իր կյանքը տա իր բարեկամների համար» (Հովհ․ 15։13)։

Սիրող մարդիկ հավասարապես պարտավոր են գնալ զոհաբերությունների՝ հանուն իրենց սիրո։ «Սերը համբերող է, քաղցրաբարո է. սերը չի նախանձում, չի ամբարտավանանում, չի գոռոզանում, անվայել վարմունք չի ունենում, իրենը չի փնտրում, բարկությամբ չի գրգռվում, չար բան չի խորհում, անիրավության վրա չի ուրախանում, այլ ուրախանում է ճշմարտության վրա. ամեն բանի դիմանում է, ամեն բանի հավատում է, մշտապես հույս է տածում, ամեն բանի համբերում» (Ա Կոր. 13։4-7):

Եկե՛ք սիրելով ճանաչենք Աստծուն, հավատանք, հաստատ մնանք մեր դավանանքի մեջ, որովհետև՝ «Արդ, մնում են այս երեքը՝ հավատ, հույս, սեր, և սրանցից մեծագույնը Սերն է» (Ա Կոր. 13։13)։ 

Տ. Հովակիմ քհն. Հարությունյան