Պեղումներ մեր թեմի տարածքում
Մրգանուշի Սբ Աստվածածին (կամ Սբ Թադեոս) եկեղեցի
Մասյացոտնի թեմի առաջնորդ Տ. Գևորգ եպս Սարոյանի նախաձեռնությամբ 2021 թ. ամռանը մեկնարկեցին Մրգանուշ համայնքի Սուրբ Աստվածածին խոնարհված եկեղեցու պեղումների աշխատանքները, որոնք իրականացվում են հնագետներ Լևոն Մկրտչյանի («Պատմական միջավայրի և արգելոց թանգարանների պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ-ի հուշարձանների պահպանության բաժնի գլխավոր մասնագետ) և Արտակ Գնունու (ԵՊՀ հնագիտության և ազգագրության ամբիոնի դոցենտ) կողմից։ Պեղումների արդյունքում գտնվեցին եկեղեցու չորս սյուներից երեքը, ինչպես նաև խեցեղենի մնացորդներ: Առանձնակի ուշադրության է արժանի հատկապես եկեղեցու քարե արձանագրության հայտնաբերումը, ըստ որի՝ եկեղեցին կոչվել է սուրբ Թադեոս առաքյալի անունով:
Ղուկասավանի Սբ Աստվածածին եկեղեցի
2021 թ. մայիսին Մասյացոտնի թեմի առաջնորդ Տ. Գևորգ եպս Սարոյանի օրհնությամբ մեկնարկեցին Ղուկասավան համայնքի Սբ Աստվածածին եկեղեցու պեղումների աշխատանքները՝ նպատակ ունենալով հնամենի սրբավայրի վերակառուցումը:
Պեղումներն իրականացվում են հնագետներ Լևոն Մկրտչյանի («Պատմական միջավայրի և արգելոց թանգարանների պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ-ի հուշարձանների պահպանության բաժնի գլխավոր մասնագետ) և Արտակ Գնունու (ԵՊՀ հնագիտության և ազգագրության ամբիոնի դոցենտ) կողմից:
Եկեղեցու վերակառուցման նախագծի հեղինակն է ճարտարապետ Գարեգին Կնյազյանը: Սրբավայրը վերակառուցվում է Վաչե Թոփուզյանի և ղուկասավանցիների նախաձեռնությամբ։
Լուսաշողի Սբ Հովհաննես եկեղեցի
2021 թ. աշնանը դարձյալ Մասյացոտնի թեմի առաջնորդի նախաձեռնությամբ մեկնարկեցին նաև Լուսաշող համայնքի Սուրբ Հովհաննես խոնարհված եկեղեցու պեղումների աշխատանքները:
Աշխատանքներն իրականացվում են հնագետներ Լևոն Մկրտչյանի և Արտակ Գնունու կողմից և Կարո սարկավագ Ղարիբյանի (ԱՄՆ, Ֆիլադելֆիա) աջակցությամբ:
Եկեղեցու պեղումներն ու հետագայում վերակառուցման ծրագիրը մեծ ոգևորություն են առաջացրել համայնքի բնակիչների շրջանում:
Աշխատանքների ընթացքում հայտնաբերվել են խեցեղեն, երկկողմանի խաչապատկեր (ենթադրաբար Օրբելյանների ժամանակաշրջանին վերաբերող), ութաթև աստղի պատկեր, ճրագաման, մատանի և այլն։
Լանջանիստի Սբ Աստվածածին (Սպիտակավոր) եկեղեցի
2021 թ. օգոստոսին թեմակալ առաջնորդի օրհնությամբ մեկնարկեցին նաև Լանջանիստ համայնքի մոտակայքում գտնվող Սբ Աստվածածին Սպիտակավոր (Ախքիլիսա) եկեղեցու (ԺԴ դար) պեղումների աշխատանքները՝ նպատակ ունենալով հնամենի սրբավայրի վերակառուցումը:
Պեղումներն իրականացվել են դարձյալ հնագետներ Լևոն Մկրտչյանի և Արտակ Գնունու կողմից: Հնագետներին կամավորաբար միացել են նաև թեմի հոգևոր հայրերը՝ Արտաշես քհն. Հակոբյանը, Հովակիմ քհն․ Հարությունյանը, Գարեգին սրկ․ Գեղամյանը, Գոռ դպիր Ավետյանն ու թեմի այլ հոգևորականներ, ինչպես նաև համայնքի անդամները:
Աշնանն իրականացվել են նաև դեպի Սպիտակավոր տանող ճանապարհի բացման ու բարեկարգման աշխատանքներ:
Ⲿպեղումներ Ⲿսրբատեղի Ⲿպատմություն